Podstawą do ujawnienia spółki jawnej w księdze wieczystej w miejsce dotychczasowego właściciela, który przystępując do spółki jawnej dokonał przeniesienia na nią prawa własności swojej nieruchomości stanowi umowa przeniesienia własności nieruchomości na spółkę.
Tak orzekł Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 14 stycznia 2015 r. sygn. akt II CSK 85/14 (sędzia sprawozdawca SSN Henryk Pietrzkowski)
Powyższe orzeczenie zostało wydane na kanwie sporu z sądem okręgowym, który orzekł, że zobowiązanie się jednego ze wspólników do przeniesienia nieruchomości na spółkę jawną w umowie tworzącej tą spółkę (a umowa została zawarta bez dochowania formy aktu notarialnego) i późniejsze przeniesienie nieruchomości odrębną umową już w formie aktu notarialnego jest nieprawidłowe, gdyż pierwotne zobowiązanie było nieważne a wobec tego odpadła causa (przyczyna) zobowiązania do przeniesienia prawa własności nieruchomości.
Sędzia Pietrzkowski odwołał się do nieaktualnego już orzeczenia Sądu Najwyższego z 5 grudnia 1991 r. sygn. akt III CZP 128/91. Nieaktualnego gdyż wydanego na kanwie nieobowiązującego już Kodeksu Handlowego, który nie przesądzał tak jak jest to obecnie w Kodeksie Spółek Handlowych zdolności spółki z o.o. w organizacji do nabywania praw. Jednakże pogląd wyrażony w tym orzeczeniu jak ulał pasuje do sprawy spółki jawnej. Mianowicie przenieść prawo własności nieruchomości w wykonaniu zobowiązania wspólnika do wniesienia takiego wkładu, można dopiero po zarejestrowaniu spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym. Spółka jawna powstaje z dniem rejestracji. Dlatego pogląd jakoby umowa spółki jawnej powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego, w przypadku gdy wkładem jest nieruchomość, jest po prostu niepraktyczny. Wspólnik wnoszący wkład będzie musiał i tak zawrzeć ze spółką (jak już zostanie zarejestrowana) umowę przeniesienia prawa własności nieruchomości w formie aktu notarialnego. W sumie zostaną sporządzone dwa akty notarialne: pierwszy obejmujący zobowiązanie do wniesienia wkładu przy okazji związania spółki i drugi przenoszący prawo własności (wykonanie zobowiązania).
Dodam tylko, że do wniosku o wpis spółki jawnej w księdze wieczystej należy dołączyć wydruk z KRSu spółki (może być forma wydruku elektronicznego – bez pieczątek i podpisów), tak żeby sąd miał pewność, że podmiot ten istnieje.
Jako ciekawostkę mogę podać że SSN Pietrzkowski omyłkowo piszę o obowiązku dochowania formy aktu notarialnego do zawarcia umowy spółki partnerskiego podczas gdy już od 8 stycznia 2009 r. wystarczająca jest forma pisemna.
Tak orzekł Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 14 stycznia 2015 r. sygn. akt II CSK 85/14 (sędzia sprawozdawca SSN Henryk Pietrzkowski)
Powyższe orzeczenie zostało wydane na kanwie sporu z sądem okręgowym, który orzekł, że zobowiązanie się jednego ze wspólników do przeniesienia nieruchomości na spółkę jawną w umowie tworzącej tą spółkę (a umowa została zawarta bez dochowania formy aktu notarialnego) i późniejsze przeniesienie nieruchomości odrębną umową już w formie aktu notarialnego jest nieprawidłowe, gdyż pierwotne zobowiązanie było nieważne a wobec tego odpadła causa (przyczyna) zobowiązania do przeniesienia prawa własności nieruchomości.
Sędzia Pietrzkowski odwołał się do nieaktualnego już orzeczenia Sądu Najwyższego z 5 grudnia 1991 r. sygn. akt III CZP 128/91. Nieaktualnego gdyż wydanego na kanwie nieobowiązującego już Kodeksu Handlowego, który nie przesądzał tak jak jest to obecnie w Kodeksie Spółek Handlowych zdolności spółki z o.o. w organizacji do nabywania praw. Jednakże pogląd wyrażony w tym orzeczeniu jak ulał pasuje do sprawy spółki jawnej. Mianowicie przenieść prawo własności nieruchomości w wykonaniu zobowiązania wspólnika do wniesienia takiego wkładu, można dopiero po zarejestrowaniu spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym. Spółka jawna powstaje z dniem rejestracji. Dlatego pogląd jakoby umowa spółki jawnej powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego, w przypadku gdy wkładem jest nieruchomość, jest po prostu niepraktyczny. Wspólnik wnoszący wkład będzie musiał i tak zawrzeć ze spółką (jak już zostanie zarejestrowana) umowę przeniesienia prawa własności nieruchomości w formie aktu notarialnego. W sumie zostaną sporządzone dwa akty notarialne: pierwszy obejmujący zobowiązanie do wniesienia wkładu przy okazji związania spółki i drugi przenoszący prawo własności (wykonanie zobowiązania).
Dodam tylko, że do wniosku o wpis spółki jawnej w księdze wieczystej należy dołączyć wydruk z KRSu spółki (może być forma wydruku elektronicznego – bez pieczątek i podpisów), tak żeby sąd miał pewność, że podmiot ten istnieje.
Jako ciekawostkę mogę podać że SSN Pietrzkowski omyłkowo piszę o obowiązku dochowania formy aktu notarialnego do zawarcia umowy spółki partnerskiego podczas gdy już od 8 stycznia 2009 r. wystarczająca jest forma pisemna.
