Podczas szkoleń z windykacji należności często pada pytanie jak dokumentować prywatne pożyczki, udzielane rodzinie, przyjaciołom czy kolegom/koleżankom z pracy.
Prywatne pożyczki - jak dokumentować pożyczkę?
W praktyce są trzy sposoby.
1. Przelew bankowy z odpowiednim tytułem
Pierwszy – przelew bankowy. Wystarczy, że w tytule przelewu udzielający pożyczki wpisze np.: „umowa pożyczki, termin zwrotu 30-12-2017, oprocentowanie w skali roku 8%”. Tylko tyle, wszystkie istotne kwestie związane z pożyczką zostały zamieszczone w tytule przelewu. Potwierdzenie przelewu pożyczki jest wystarczającym dokumentem do wykazania kto komu udzielił pożyczki, w jakiej kwocie, kiedy zapada termin zwrotu oraz czy pożyczka jest oprocentowana, czy oprocentowanie liczy się w dniach/miesiącach/latach i jaka jest stopa oprocentowania. Dokument bankowy jakim jest potwierdzenie przelewu w pliku PDF jest dokumentem, który nie wymaga podpisu ani pieczęci i korzysta z domniemania prawdziwości za którą ręczy bank. Samodzielnie wykonany wydruk potwierdzenia przelewu, już z tych ułatwień dowodowych nie korzysta, ale w praktyce sądowej nikt nie kwestionuje danych zawartych w treści wydruku potwierdzenia przelewu.
Przestrzegam tylko przed dokonywaniem przelewów na rachunek bankowy innej osoby niż pożyczkobiorca.
2. Weksel wystawiony przez pożyczkobiorcę
Drugi sposób, to weksel. W praktyce będzie to weksel własny wystawiony przez pożyczkobiorcę i wręczony dającemu pożyczkę, w zamian za pieniądze.
Uzyskanie tytułu wykonawczego, uprawniającego do wszczęcia egzekucji komorniczej na podstawie prawidłowo wypełnionego weksla jest co do zasady: łatwiejsze, szybsze i tańsze.
3. Umowa pisemna
Trzeci, najpopularniejszy sposób dokumentowania udzielanych pożyczek prywatnych, to umowa pisemna. Niestety pożyczkodawcy często posiłkują się wzorami umów pozyskanymi z Internetu i nie bardzo radzą sobie z ich prawidłowym wypełnieniem. Spotkałem się z umowami pożyczki, w której termin zapłaty określony był jako od 3 do 4 miesięcy. Brak było wskazania jakie odsetki się należą albo stopa odsetek była określona ale bez zaznaczenia w jakiej skali powinny być naliczane. Tu nie ma domniema, że odsetki są liczone w skali roku, mogą być miesięcznie lub w dniach. Bardzo często pożyczkodawcy zastrzegają odsetki w wysokości, która wielokrotnie przewyższa dopuszczalne odsetki maksymalne lub też stosują anatocyzm (czyli naliczanie odsetek od odsetek) co jest dopuszczalne dopiero po wszczęciu powództwa przeciwko pożyczkobiorcy i skapitalizowaniu narosłych do dnia wniesienia powództwa odsetek.
Czy w przypadku pożyczki prywatnej trzeba sporządzić umowę?
Dla prawnika zajmującego się dochodzeniem należności pieniężnych przed sądami uzyskanie tytułu wykonawczego na podstawie prawidłowo wypełnionego weksla lub nawet samego potwierdzenia przelewu bankowego, który zawiera ww. niezbędne nie stanowi problemu. Dlatego pożyczając pieniądze nie koniecznie trzeba dokumentować to umową.
